АНУ нь 30 орчим төрлийн визтэй, тэр нь дотроо 80 гаруй ангилалтай байдаг. Энэ бvгдийг нийлvvлээд тvр хугацааны виз гэдэг. Эдгээр нь дотроо АНУ-д нэвтрэх зорилго, хугацаа, тавигдах шаардлага зэргээр ялгаатай. Энэхvv тvр хугацааны визийг тодорхой хугацаагаар аялах, сурах эсвэл бизнес эрхлэх хvмvvст олгодог.
Харин байнгын оршин суух виз олголт нь өөр механизмаар зохицуулагддаг. Танд нэгэн зvйлийг сануулахад виз гэдэг бол зөвхөн АНУ-д нэвтрэх эрх юм. Харин ингэж нэвтрээд хэдий хугацаанд байж болохыг нь хил дээр Цагаачлалын албанаас тодорхойлж өгдөг. Үvнийг нь статус гэж нэрлэдэг. Статус дээрх хугацаа буюу таны АНУ-д байх хугацааг таны аяллын зорилгоос хамааруулан цагаачлалын албаны байцаагч тодорхойлно. Тэгэхээр виз болон статус гэдэг хоёр ялгаатай ойлголт гарч ирж буйг анхаараарай.
Виз нь зөвхөн АНУ-д ороход хvчинтэй буюу тvvнийг гадаадад, элчин сайдын яам, консулын хэлтэсээр дамжуулан олгодог. Харин статус нь зөвхөн АНУ-д байхад хvчинтэй байдаг тул тvvнийг АНУ-ын дотор Цагаачлалын албанаас олгодог.
АНУ-ын виз авсан хэрнээ хил дээрээс буцах тохиолдол цөөнгүй гардаг. Үvн дээр л виз болон статус хоёрын ялгаа харагддаг. Виз бол АНУ-д орох эрх боловч заавал оруулах баталгаа биш. Хилээр нэвтрvvлэхгvй байх эрх нь цагаачлалын албаны байцаагчид байдаг бөгөөд хэрэв сэжигтэй санагдвал байцаагч холбогдох байгууллагуудаас таны талаар лавлаж, тодруулж, бүр таныг АНУ-ын хилээр нэвтрvvлэхгvй байх эрхтэй. Нэвтрvvлэхээр болвол АНУ-д ямар хугацаанд байж болохыг тань таны АНУ-д орох зорилгоос чинь хамааруулан зааж өгдөг.
Та АНУ-д байх хугацаандаа статусаа зөрчвөл статусгүй (Out of Status) буюу хууль бусаар оршин суугч (Illegal or Undocumented Alien) болж хувирна. Монголчуудын статусгvй болдог хамгийн тvгээмэл шалтгаан нь АНУ-д байх хугацааг хэтрvvлэх явдал юм. Тухайлбал, оюутан сурна гэж ирээд сургуулиа орхисноос болж сургуулиараа дамжуулан статусаа сэргээлгэх боломжгvй болох, сургуулиа төгссөн хойно АНУ-д хууль бусаар vлдэх гэх мэт.
.
Түүнээс гадна статусынхаа бусад нөхцлийг зөрчиж ажил хийх эсвэл хэрэг төвөгт холбогдох зэргийг дурьдаж болно. Статусгvй болно гэдэг нь бидний хэлж заншсанаар “харлах” гэдэг ойлголт юм. Нэгэнт статусгvй болвол маш олон сөрөг vр дагавар гарна. Юуны өмнө, цагаачлалын ямар нэгэн эрхгvй болно. Тухайлбал, дахин статусынхаа хугацааг сунгуулах, статусаа солиулах, Ногоон карт авах боломжгvй болдог.
.
Статусгvй болсноор баригдах, ачигдах магадлалтай. Өөрөөр хэлбэл Цагаачлалын албанд статусгvй болж бvртгэгдсэн тохиолдолд Цагаачлалын шvvхээс таныг албадан гаргах шийдвэр гаргах бөгөөд та тухайн мэдэгдэлд заасан хугацаанд АНУ-аас гарахгvй бол таныг баривчилж, албадан гаргана гэсэн vг. Хамгийн аюултай нь та статусгvй байсан хугацаанаас шалтгаалан АНУ-д дахин орох эрхгvй болдог. Тухайлбал, 6 сараас дээш хугацаагаар хууль бусаар байсан бол 3 жил, нэг жилээс илvv хугацаанд байсан бол 10 жил АНУ-д орох эрхгvй болдог.
