F-1 виз нь АНУ-ын баталгаат их дээд сургууль, коллеж болон англи хэлний сургуульд суралцах vндсэн оюутанд зориулсан виз юм. Баталгаат Сургууль (Certified School) нь улсын бvртгэлтэй, байнгын vйл ажиллагаатай, гадаадын оюутан суралцуулах эрх бvхий боловсролын байгууллагыг хэлнэ. Vндсэн оюутан (Full-time Student) гэдэг нь англи хэлний ангид долоо хоногт 20 цагаас доошгvй, коллeж буюу их сургуулийн мэргэжлийн ангид 12 крeдит цагаас доошгvй, эрдмийн зэргийн ангид 9 крeдит цагаас доошгvй хичээллэх оюутныг хэлнэ.
F-1 визтэй АНУ-д орж ирхэд I-94 дугаар маягт дээр тодорхой хугацаа заадаггүй харин D/S (Duration of Stay) гэсэн тэмдэглэл дардаг. Энэ нь суралцах бух хугацаанд хvчинтэй бөгөөд сургуульдаа журмын дагуу тасралтгүй суралцаж байхад F-1 статус нь хvчинтэй. Хэлний курст сурч байгаа бол суралцаж буй түвшингээ ахиулж байх шаардлагатай гэж үзэх нь бий.
Хэрэв та суралцаж байх хугацаандаа Монгол яваад ирэх хүсэлтэй байгаа бол дараахь зүйлийг анхаарах хэрэгтэй. Үүнд, танд тус улсад олон удаагийн нэвтрэх эрхтэй (Multiple) виз олгосон уу? Эсвэл нэг удаа нэвтрэх эрхтэй виз олгосон байна уу? гэдгээ тодорхойлох хэрэгтэй. Хэрвээ нэг удаа нэвтрэх эрхтэй визтэй эсвэл АНУ ирээд виз-ний статусаа солиулсан тохиолдолд (жишээ нь B1/B2 визтэй ирж оюутны F-1 статусаар солиулсан г.м.) эргэж ороход заавал шинээр виз авах шаардлагатай болно. Виз шинээр авахад ямар байдаг тэр бүхнийг л хийх болно гэсэн үг
Харин олон удаа орох эрх бүхий виз-тэй бол дахь виз-ний хугацаа дуусахаас өмнө Монголруу яваад ирэхэд нэг их асуудалгүй. Гэхдээ гарахаас өмнө I-20 дугаар маягт дээр сургуулиас тусгай тэмдэглэл хийлгэж, сургуулийн зөвшөөрлөөр тvр хугацаанд зорчиж эргэж хичээлдээ орох тухай тодорхойлолт авч явах нь чухал.
F-1 статустай оюутан хэрхэн ажлын зөвшөөрөл авах талаар. F-1 статустай оюутан ажиллах эрхгvй байдаг бөгөөд зөвхөн дараахь нөхцөлд ийм эрх авч болох юм.
1) Сургууль дотроо ажиллах (On-Campus Employment). Энэ нь тухайн оюутан өөрийн суралцаж буй сургууль дотроо ажиллах зөвшөөрөл юм. Vvний дагуу оюутан нь хичээлтэй vед долоо хоногт 20-иос илvvгvй цагаар, амралтын vед бvтэн цагаар ажиллах эрхтэй болдог. Тус зөвшөөрлийг сургууль нь бие даан олгох аа бөгөөд vvнд Цагаачлалын Албанаас зөвшөөрөл авах шаардлагагvй байдаг.
2) Сургуулиас гадуур ажиллах (Off-Campus Employment). Энэ нь тухайн оюутан өөрийн суралцаж буй сургуулиас гадуур ажиллах зөвшөөрөл юм. Vvний дагуу оюутан нь хичээлтэй vед долоо хоногт 20-иос илvvгvй цагаар, амралтын vед бvтэн цагаар ажиллах эрхтэй. Тус зөвшөөрлийг сургуульдаа нэгээс дээш жилийн хугацаанд амжилттай суралцаж буй оюутанд гарсан санхvvгийн зайлшгvй шаардлагыг харгалзан тухайн сургуулийн тодорхойлолтоор Цагаачлалын Алба олгодог.
3) Дадлагын ажил (Curricular/Optional Practical Training). Энэ нь тухайн оюутан өөрийн суралцаж буй мэргэжлийн дагуу дадлага хийх зорилгоор ажиллах зөвшөөрөл юм. Vvний дагуу оюутан нь нэг жил хvртэлхи хугацаанд бvтэн цагаар тус сургуулийн гэрээт байгууллагад ажиллах эрхтэй болдог. Тус зөвшөөрлийг сургуульдаа нэгээс дээш жилийн хугацаагаар амжилттай суралцаж буй оюутанд мэргэжилийн даддлага хийх зайлшгvй шаардлага болон гэрээт байгууллагын ажлын орон тооны бололцоо зэргийг харгалзан тухайн сургуулийн тодорхойлолтоор Цагаачлалын Алба олгодог.
4) Төгсөлтийн дадлагын ажил (Post-Graduate Practical Training). Энэ нь тухайн сургуулийг төгсөгч өөрийн мэргэжлийн дагуу дадлага хийх зорилгоор ажиллах зөвшөөрөл юм. Vvний дагуу төгсөгч нь нэг жилийн хугацаанд бvтэн цагаар мэргэжлээрээ ажиллах эрхтэй болдог (харин сургууль төгсөхөөс өмнө нэг жил буюу тvvнээс дээш хугацаагаар дадлагын ажил хийсэн оюутанд Төгсөлтийн дадлагын ажил хийх зөвшөөрөл олгохгvй болдог). Тус зөвшөөрлийг сургуулиа амжилттай төгсөн төгсөгчид мэргэжилийн даддлага хийх зайлшгvй шаардлага болон ажлын орон тооны бололцоо зэргийг харгалзан тухайн сургуулийн тодорхойлолтоор Цагаачлалын Алба олгодог.
F-1 визтэй АНУ-д орж ирхэд I-94 дугаар маягт дээр тодорхой хугацаа заадаггүй харин D/S (Duration of Stay) гэсэн тэмдэглэл дардаг. Энэ нь суралцах бух хугацаанд хvчинтэй бөгөөд сургуульдаа журмын дагуу тасралтгүй суралцаж байхад F-1 статус нь хvчинтэй. Хэлний курст сурч байгаа бол суралцаж буй түвшингээ ахиулж байх шаардлагатай гэж үзэх нь бий.
Хэрэв та суралцаж байх хугацаандаа Монгол яваад ирэх хүсэлтэй байгаа бол дараахь зүйлийг анхаарах хэрэгтэй. Үүнд, танд тус улсад олон удаагийн нэвтрэх эрхтэй (Multiple) виз олгосон уу? Эсвэл нэг удаа нэвтрэх эрхтэй виз олгосон байна уу? гэдгээ тодорхойлох хэрэгтэй. Хэрвээ нэг удаа нэвтрэх эрхтэй визтэй эсвэл АНУ ирээд виз-ний статусаа солиулсан тохиолдолд (жишээ нь B1/B2 визтэй ирж оюутны F-1 статусаар солиулсан г.м.) эргэж ороход заавал шинээр виз авах шаардлагатай болно. Виз шинээр авахад ямар байдаг тэр бүхнийг л хийх болно гэсэн үг
Харин олон удаа орох эрх бүхий виз-тэй бол дахь виз-ний хугацаа дуусахаас өмнө Монголруу яваад ирэхэд нэг их асуудалгүй. Гэхдээ гарахаас өмнө I-20 дугаар маягт дээр сургуулиас тусгай тэмдэглэл хийлгэж, сургуулийн зөвшөөрлөөр тvр хугацаанд зорчиж эргэж хичээлдээ орох тухай тодорхойлолт авч явах нь чухал.
F-1 статустай оюутан хэрхэн ажлын зөвшөөрөл авах талаар. F-1 статустай оюутан ажиллах эрхгvй байдаг бөгөөд зөвхөн дараахь нөхцөлд ийм эрх авч болох юм.
1) Сургууль дотроо ажиллах (On-Campus Employment). Энэ нь тухайн оюутан өөрийн суралцаж буй сургууль дотроо ажиллах зөвшөөрөл юм. Vvний дагуу оюутан нь хичээлтэй vед долоо хоногт 20-иос илvvгvй цагаар, амралтын vед бvтэн цагаар ажиллах эрхтэй болдог. Тус зөвшөөрлийг сургууль нь бие даан олгох аа бөгөөд vvнд Цагаачлалын Албанаас зөвшөөрөл авах шаардлагагvй байдаг.
2) Сургуулиас гадуур ажиллах (Off-Campus Employment). Энэ нь тухайн оюутан өөрийн суралцаж буй сургуулиас гадуур ажиллах зөвшөөрөл юм. Vvний дагуу оюутан нь хичээлтэй vед долоо хоногт 20-иос илvvгvй цагаар, амралтын vед бvтэн цагаар ажиллах эрхтэй. Тус зөвшөөрлийг сургуульдаа нэгээс дээш жилийн хугацаанд амжилттай суралцаж буй оюутанд гарсан санхvvгийн зайлшгvй шаардлагыг харгалзан тухайн сургуулийн тодорхойлолтоор Цагаачлалын Алба олгодог.
3) Дадлагын ажил (Curricular/Optional Practical Training). Энэ нь тухайн оюутан өөрийн суралцаж буй мэргэжлийн дагуу дадлага хийх зорилгоор ажиллах зөвшөөрөл юм. Vvний дагуу оюутан нь нэг жил хvртэлхи хугацаанд бvтэн цагаар тус сургуулийн гэрээт байгууллагад ажиллах эрхтэй болдог. Тус зөвшөөрлийг сургуульдаа нэгээс дээш жилийн хугацаагаар амжилттай суралцаж буй оюутанд мэргэжилийн даддлага хийх зайлшгvй шаардлага болон гэрээт байгууллагын ажлын орон тооны бололцоо зэргийг харгалзан тухайн сургуулийн тодорхойлолтоор Цагаачлалын Алба олгодог.
4) Төгсөлтийн дадлагын ажил (Post-Graduate Practical Training). Энэ нь тухайн сургуулийг төгсөгч өөрийн мэргэжлийн дагуу дадлага хийх зорилгоор ажиллах зөвшөөрөл юм. Vvний дагуу төгсөгч нь нэг жилийн хугацаанд бvтэн цагаар мэргэжлээрээ ажиллах эрхтэй болдог (харин сургууль төгсөхөөс өмнө нэг жил буюу тvvнээс дээш хугацаагаар дадлагын ажил хийсэн оюутанд Төгсөлтийн дадлагын ажил хийх зөвшөөрөл олгохгvй болдог). Тус зөвшөөрлийг сургуулиа амжилттай төгсөн төгсөгчид мэргэжилийн даддлага хийх зайлшгvй шаардлага болон ажлын орон тооны бололцоо зэргийг харгалзан тухайн сургуулийн тодорхойлолтоор Цагаачлалын Алба олгодог.
